با تولد اینترنت و رونق آن بهواسطهی ظهور وبسایتها و سرویسهای گوناگون، نیاز به ابزارهایی برای جستجو در میان انبوه محتوای وب احساس میشد. بدین ترتیب موتورهای جستجو روی کار آمدند تا به کاربر در یافتن محتوای دلخواهشان یاری برسانند؛ اما تعداد موتورهای جستجو در کنار بهرهگیری آنها از الگوریتمهایی متفاوت برای یافتن و دستهبندی نتایج، کاربران را به استفاده از چندین ابزار جستجو سوق میداد. این عوامل در نهایت زمینهساز تولد متاسرچها یا ابرجستجوگرها شد.
متاسرچها در حقیقت بین وبسایتهای مختلف و کاربران، نقش واسطهای را ایفا میکرد که کاربر به مدد آنها، در پاسخ به کوئری (عبارات جستجو، سوال یا واژهی مورد نظر خود)، به جای اینکه تنها نتایج یک منبع را مشاهده کند، فهرستی از نتایج چندین منبع را در اختیار داشته باشد؛ در واقع متاسرچ، با جمعآوری اطلاعات از سایر سرویسها و موتورهای جستجو و با فیلترگذاری آنها، امکان مقایسه و انتخاب بیشتری به کاربر میداد.
با رشد فزایندهی حجم دادهها در فضای اینترنت و ورود کسبوکارهای گوناگون به دنیای مجازی، نیاز به متاسرچها از ساماندهی نتایج موتورهای جستجوی فراتر رفت؛ زیرا با آغاز بهکار سرویسهایی که در قبال ارائهی خدمات یا فروش کالا از کاربر پول دریافت میکردند، افراد بهدنبال ابزاری برای مقایسهی کیفیت و هزینهی چنین خدمات و کالاهایی بودند، همین موضوع دامنهی فعالیت متاسرچها را گستردهتر کرد؛ بهطوری که امروزه شاهد فعالیت متاسرچ در حوزههای مختلفی هستیم.
یکی از حوزههای پرطرفدار فعالیت متاسرچها گردشگری و توریسم است. با توجه به اینکه امروزه اینترنت به مقصد ابتدایی کاربران برای جمعآوری اطلاعات درباره تور، رزرو هتل یا خرید بلیط هواپیما بدل شده است، از اینرو برای پاسخگویی به نیاز آنها، طیف گستردهای از متاسرچها در ابعاد جهانی فعالیت میکنند که از جملهی شاخصترین آنها میتوان به مواردی همچون تریواگو، تریپادوایزر، اکسپدیا و ویگو اشاره کرد که درگاهها و فروشگاههای خود را در کشورهای مختلف بهصورت محلی همراه با سرویسهای جهانی در اختیار کاربران قرار میدهند.
شاید از خود بپرسید که درآمدزایی متاسرچها از چه طریقی صورت میگیرد؟ در پاسخ باید بگوییم آن دسته از متاسرچهایی که کاربران را به سمت فروشگاهها و ارائهکنندگان اصلی خدمات ارجاع میدهند، از طریق دریافت پورسانت فروش از فروشندگان خدمات و همچنین تبلیغات درآمد کسب میکنند و کاربران خود را در پروسه کسب درآمد وارد نمیکنند.
آمازون و اپل سابقهی جالبی در همکاری با یکدیگر دارند. بزرگترین خردهفروشی آنلاین دنیا در ابتدا برای مدتی فروش اپل تیوی را متوقف کرده بود و در ماه دسامبر گذشته و پس از انتشار Prime Video tvOS، دوباره این محصول را برای فروش در وبسایت خود قرار داد. حال باتوجه به اخبار منتشر شده در رسانهها، این دو غول فناوری با انعقاد قراردادی، شرایط را برای عرضهی مستقیم محصولات اپل فراهم کردند.
قرارداد همکاری میان اپل و غول خردهفروشی آنلاین پس از آن به امضاء رسید که مدیران ارشد آمازون تصمیم به افزایش کالاهای در دسترس مشتریان خود گرفتند.
در همین راستا سخنگوی شرکت آمازون در بیانیهای رسمی اعلام کرد:
آمازون به صورت پیوسته به دنبال بهبود شرایط خرید مشتریان بوده و افزایش تنوع کالاهای مورد نظر آنان یکی از راههای بالا بردن میزان رضایت مشتریان به شمار میرود. درحال حاضر به دنبال افزایش مدلهای محصولات اپل و بیتس در سراسر جهان هستیم.
تا امروز خرید محصولات اپل از وبسایت آمازون با دشواریهایی همراه بود. با اینکه نام این برند پرطرفدار همواره در صدر دستهبندیها به چشم میخورد، اما خریداران باید فروشندگان متفرقه و نامعتبر را برای خرید انتخاب میکردند. برای مثال یک دستگاه آیفون XS مکس را میتوانید از فروشگاهی خریداری کنید که میزان اعتبارآن ۹۴ درصد عنوان شده است، درحالی که برای خرید یک کابل USB تایپ C اپل ناچار به خرید از فروشگاهی دیگر خواهید بود که میزان اعتبار درج شده برای آن عدد ۸۵ درصد را نشان میدهد. نکتهی مهم دیگر به هنگام خرید این کالاها از فروشندگان دیگر، تعداد نقدهای نوشته شده توسط خریداران و مطالعه آنها است.
در این میان برخی محصولات اپل نظیر ایرپاد و اپل تیوی 4K به صورت رسمی و مستقیم از سوی آمازون به فروش میرسند. اما این قرارداد جدید میان اپل و آمازون به این معنا است که بعد از این شاهد افزایش تنوع لیست محصولات اپل مانند آیفون و آیپد خواهیم بود که به صورت مستقیم توسط آمازون عرضه میشود. این موضوع به قطعا منجر به کاهش درآمد خردهفروشهای کوچکی که با استفاده از پلتفرم آمازون محصولات اپل و بیتس را به فروش میگذاشتند، خواهد شد.
درحال حاضر تنها خردهفروشیهای مورد تأیید اپل میتوانند محصولات این برند و همچنین برند بیتس را به فروش برسانند.
طبق دادههای موجود، تغییرات صورت گرفته در زمینهی فروش کالاهای اپل و بیتس در کشورهای آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، ژاپن و هند اعمال شده و براساس زمانبندی صورت گرفته محصولات جدید طی هفتههای آینده در وبسایت آمازون عرضه خواهند شد.
کارشناسان براین باورند که قرارداد اخیر میان اپل و آمازون با توجه به نزدیک شدن به تعطیلات سال نوی میلادی که به فصل خرید مشهور است، برای هر دو طرف سودآور خواهد بود، هر چند که برخی کالاهای رقابتی نظیر هومپاد اپل در لیست رسمی آمازون حضور نخواهند داشت.
سخنگوی بزرگترین خردهفروشی آنلاین جهان، در ارتباط با عدم حضور هومپاد در لیست محصولات اپل در آمازون اظهار داشت:
ما همواره براساس شرایط و معیارهای مورد نظرمان در ارتباط با لیست محصولات و دستهبندیها هستیم.
براساس تصمیمگیریهای صورت گرفته، خردهفروشیهای مستقل تا تاریخ ۴ ژانویه سال ۲۰۱۹ میلادی از وبسایت آمازون حذف خواهند شد. چنانچه این خردهفروشیها قصد باقی ماندن در آمازون را داشته باشند باید تأییدیههای لازم را از اپل دریافت کنند.
با وجود قرارداد اخیر دو غول فناوری جهان در زمینهی عرضهی مستقیم کالا، آمازون همچنان به برنامهی خود برای عرضهی ابزارهای دیجیتال تعمیر شده ادامه خواهد داد و همکاری اخیر با اپل تغییری دراستراتژی بزرگترین خرده فروشی آنلاین جهان ایجاد نخواهد کرد.
فروشگاه آنلاین کتاب آمازون، مملو از هزاران عنوان کتاب الکترونیکی است که بهصورت خودکار و با جمعآوری و ترکیب محتوای منابع دیگر نوشته شدهاند. مولفان و ناشران آن کتابها، عموما افرادی هستند که با هدف کسب درآمد سریع، چنین کتابهایی را به فروش میرسانند. اگر کتابهای این دسته حتی قابل خواندن هم نباشند، اما برخی اوقات، اتفاقات قابل توجهی در انتشار چنین کتابهایی میافتد.
انتشارات Springer Nature، مرکزی با حوزهی فعالیت تحقیق و مطالعه، اخیرا اولین کتاب خود را منتشر کرد که توسط الگوریتمی با بهرهگیری از یادگیری ماشین نوشته شد. قطعا کتاب نوشتهشده، ارزشهای ادبی فراوان ندارد، اما هدف از نوشتن آن نیز چنین ارزشهایی نبود.
الگوریتم مورد استفاده برای نوشتن کتاب، توسط محققان هوش مصنوعی در آزمایشگاه Applied Computational Linguistics توسعه داده شد که در دانشگاه Goethe فرانکفورت آلمان فعالیت میکنند. قطعا هدف از توسعهی این الگوریتم، جایگزین کردن نویسندگان مشهور تاریخ همچونجان گریشام یا جیکی رولینگ نبود.
کتاب بهنام Lithium-Ion Batteries: A Machine-Generated Summary of Current Research منتشر شد که در این لینک هم بهصورت رایگان در دسترس قرار دارد. همانطور که از نام کتاب بر میآید، در محتوای آن خبری از شخضیتهای خاص، گرههای داستانی یا دیالوگهای ماندگار نخواهد بود. قطعا، استودیوهای هالیوودی هم دنبال چنین کتابی برای ساختن اثر بزرگ بعدی خود نیستند. تنها هدف از انتشار چنین کتابی، جمعآوری و خلاصهسازی حجم بالای تحقیقات انجامشده پیرامون باتریهای لیتیم یونی بوده است.
تنها در ۳ سال گذشته، بیش از ۵۳ هزار مقاله با موضوع تحقیقات پیرامون باتریهای لیتیم-یونی منتشر شده است. گوشیهای هوشمند، ساعتها و حتی خودروهای برقی امروزی، از باتریهای لیتیوم یونی استفاده میکنند. درنتیجه، میتوان مطالعه پیرامون آنها را موضوعی جذاب و عمومی دانست. اگر دستاوردهای انقلابی در این باتریها رخ دهد، شاید همهی دستگاههای مورد استفادهی ما، تغییرات بسیار مثبتی را تجربه کنند. بهعلاوه، شاید دستاورد بعدی موجب ثروتمند شدن سازندگان آن نیز بشود.
باتوجهبه حجم بالای تحقیقات انجامشده، اطلاع و بهرهبرداری از همهی آنها، امری تقریبا غیرممکن به نظر میرسد. بههمین دلیل، انتشارات اسپرینگر نیچر با عرضهی کتاب جدید، ابزاری نسبتا مفید و کاربردی (ساختهی ماشین) را با جمعآوری تحقیقات انجامشده در دسترس عموم قرار داد.
الگوریتم مورد استفاده، پس از مشخص شدن موضوع کتاب، از یادگیری ماشین بهره برد تا هزاران مقاله را تحلیل کرده و از میان آنها، تنها موارد مرتبط با کتاب را انتخاب کند. سپس، مقالات انتخابشده تجزیه، ترکیب و سازماندهی شدند. در مرحلهی بعدی، با استفاده از اطلاعات سازماندهیشده، فصلها و بخشهایی از کتاب نوشته شد که هر کدام به بخشی مستقل از تحقیقات پیرامون باتریها میپردازند.
در نتیجهی استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی، تهیهی خلاصه از مقالههای هر فصل کتاب، بهصورت خودکار انجام شد. در این خلاصهها، نقلقولهایی وجود دارند که بهصورت لینک، به مقالهی اصلی هدایت میشوند.
از نگاه محققان و دانشمندان، کتاب منتشرشده را میتوان به مجلهی ریدرز دایجست تشبیه کرد. این کتاب مشتمل بر ۱۸۰ صفحه است که خواندن و تحلیل آن، بسیار آسانتر از مطالعهی صدها هزار مقالهی منتشرشده پیرامون تحقیقات قبلی خواهد بود. البته، اثر حاضر را نمیتوان کاملا ماشینی و خودکار توصیف کرد؛ چرا که تأیید اعتبار منابع اولیه و همچنین، کنترل کیفی کلی نوشتهها، توسط نیروی انسانی انجام شد. البته، چنین سطحی از دخالت انسان طبیعی به نظر میرسد و قطعا کسی نمیخواهد کل صنعت نشر و چاپ توسط هوش مصنوعی و ماشینها تصاحب شود.
ابزار کریسپر که از باکتریها قرض گرفته شده است، بهطور موفقیتآمیزی میتواند قطعاتی از DNA درون سلولهای انسانی را پیدا کرده، بریده و تخریب کند؛ تکنیکی که میتواند به کمک پژوهش و درمان بیاید.
طی ۶ سال گذشته، ابزاری که CRISPR-Cas9 نامیده میشوند، موجب تغییر پژوهشهای ژنتیکی شده است و به دانشمندان این امکان را داده که رشتههای DNA را با دقت بالایی برش داده و ویرایش کنند؛ درست مانند یک جفت قیچی کوچک.
اما گاهی اوقات برای انجام این کار به چیزی بیش از یک قیچی نیاز است. بهتازگی، گروهی از پژوهشگران بینالمللی از روش کریسپر جدیدی رونمایی کردهاند که همچون یک دستگاه برش عمل کرده و میتواند قطعات طولانی DNA را در سلولهای انسانی با هدفگیری قابل برنامهریزی از بین ببرد.
پژوهشگران در مقالهی ذکرشده، به تشریح موفقیت خود در توسعهی سیستم جدیدی از CRISPR-Cas پرداختهاند. این سیستم که Type I CRISPR-Cas3 نامیده میشود، در سلولهای انسانی همانند یک ابزار ویرایش دوربُرد عمل میکند. ابزار حاصل درمقایسه با ابزار Cas9، فراهمآورندهی راهی برای هدفگیری و حذف قطعات بسیار طولانیتر از DNA است. این قدرت میتواند در پژوهشهای ژنتیکی و برای درک اساس بیماریها و احتمالا درمان بیماریهایی که با قطعات بلند DNA ارتباط دارند، به کار گرفته شود. یان ژانگ از دانشگاه میشیگان توضیح میدهد که ابزار جدید درمقایسه با روشهای مبتنی بر Cas9، نوع متقاوتی از سیستم کریسپر را مهار کرده و به کار میگیرد. هر دوی این روشها مربوطبه باکتری هستند. درواقع این میکروارگانیسمها برای یافتن و تخریب DNA مهاجم از این روشها استفاده میکنند.
نمایشی از نحوهی عمل تکنیک جدید ویرایش ژن که با آغاز از یک نقطهی خاص روی DNAموجب حذف یک قطعهی طولانی از ژنوم میشود
در ابزار جدید از سیستم کریسپر نوع اول (Type I CRISPR) استفاده میشود که رواج آن در باکتریها نسبتبه نوع دوم که Cas9 نیز شامل آن میشود، بیشتر است. کریسپر نوع اول تاکنون هیچگاه در سلولهای یوکاریوتی استفاده نشده بود. در این سیستم از یک کمپلکس ریبوپروتئینی به نام Cascade برای جستجوی هدف و آنزیمی به نام Cas3 برای برش DNA استفاده میشود. بخش بهینهسازی و خالصسازی پروتئین در آزمایش دانشگاه کورنل و با همکاری دکتر ایلونگ کی انجام شد.
این پژوهش حاصل تلاش طولانیمدت ژانگ و ایلونگ کی است. ژانگ برای مدتها سیستم CRISPR-Cas9 باکتریایی را مورد مطالعه قرار داده و ابزارهایی را برای ویرایش مادهی ژنتیکی سلولهای انسانی توسعه داده است. ایلونگ کی نیز تکنیک کریسپر نوع اول را با استفاده از رویکردهای ساختاری و بیوشیمایی مطالعه کرده است. آنها سعی کردند که اجزای کریسپر باکتریایی را بهعنوان پروتئین به سلولهای بنیادی جنینی انسان و نوع دیگری از سلولها به نام HAP1 تحویل دهند. این پژوهشگران با استفاده از توالی راهنمای کریسپر توانستند بخشهای از DNA را حذف کنند. توالیهای حذفشده از چند صد جفت باز تا ۱۰۰ کیلوباز تشکیل شده بودند.
ژانگ سیستم Cascade-Cas3 را یک دستگاه موتوری برش DNA مینامد زیرا این سیستم میتواند در طول ژنوم و تا اندازهی مشخصی حرکت کند و همانطور که پیش میرود، مواد ژنتیکی را بشکند. ژانگ میگوید:
ابزار Cas9، همانند قیچی ملکولی است که به هر جایی که شما بخواهید میرود و توالی را یک بار برش میدهد اما Cas3 به بخش مورد نظر میرود، در طول کروموزوم حرکت میکند و میتواند قطعات طویلی را با اندازهی دهها کیلوباز برش دهد. این توانایی موجب میشود که این ابزار تبدیل به ابزار قدرتمند غربالگری برای تعیین توالیهای مهم مرتبط با بیماریها شود.
این امر بهویژه زمانی مفید است که دانشمندان در حال مطالعهی قطعات بلند غیرکدکنندهی DNA هستند که حاوی کدی برای یک پروتئین خاص نیستند. تکنیک برش به آنها اجازه میدهد که یک توالی بلند را از بین ببرند و ببینند پس از آن چه اتفاقی میافتد. علاوهبراین، توانایی Cas3 برای حرکت روی کروموزوم در فواصل طولانی با هیچ یک از تکنیکهای فعلی Cas9 عملی نیست. بنابراین نسخهی بدون نوکلئاز Cas3 که میتواند در طول DNA حرکت کند ولی فاقد عملکرد برش است، ممکن است به ابزار قدرتمندی برای تحویل قطعات بلند DNA در کارهای مهندسی اپیژنوم تبدیل شود.
یکی از چالشهای پیشروی پژوهشگران، این است که بیشتر خطوط سلولهای بنیادیِ گزارشگر که برای پژوهشهای مرتبط با CRISPR-Cas9 توسعه پیدا کرده اند، نسبتبه فعالیت برشی کم حساس نیستند و آن را نشان نمیدهند. در این رابطه، سارا هودن از دانشگاه ملبورن روی ایجاد خطوط سلولی حساس و دو منظورهی گزارشگر کار کرده است.
یکی دیگر از چالشهای این پژوهشگران، این بود که مشخص کنند پس از انجام برش، چه قطعه ای از DNA از بین رفته است. آنها این کار را با توالییابی نسل جدید DNA و فراتر رفتن از روشهای موجود مورد استفاده برای مشاهدهی تغییرات کوچکی که در نتیجهی استفاده از Cas9 ایجاد میشد، انجام دادند. هو، یکی از پژوهشگران این مطالعه، یک روش نمایهسازی مبتنی بر ترانسپوزاز توسعه داده و پیتر فردولینو به تجزیهوتحلیل عمیق توالیها مشغول شده است.
کی در این مقاله خاطرنشان میکند به علت اینکه توالی راهنمای RNA که باید به دستگاه برش بگوید به کجا برود، نسبتبه توالی راهنمای مورد استفاده در CRISPR-Cas9 طولانیتر است و نیز بهعلت اینکه مراحل جستجوی هدف و تخریب، بهخوبی تفکیک شده هستند، کنترل روش جدید بهتر خواهد بود. احتمال بروز خطا و برشهای اشتباه در توالیهای غیرهدف نیز کمتر است. ژانگ معتقد است که ابزار جدید و مشتقات آن میتوانند برای اهداف درمانی مفید باشند، اگرچه به سالها پژوهش نیاز دارند.